Jaki sąd jest właściwy do wniesienia odwołania od decyzji ZUS?

Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) można wnieść odwołanie do sądu. Uprawniony ma na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji Zakładu Ubedzpieczeń Społecznych (ZUS). Odwołanie można złożyć we właściwej jednostce ZUS, która wydała decyzję albo ustnie do protokołu w sądzie.

Ta ostatnia opcja jest jednak wyłączona, gdy ubezpieczony (lub inna osoba odwołująca się) chce zaskarżyć bezczynność ZUS (np. ubezpieczona złożyła wniosek o zasiłek macierzyński i nie otrzymuje decyzji o przyznaniu zasiłku; wówczas po upływie dwóch miesięcy od złożenia wniosku do ZUS może wnieść odwołanie).

Jak odwołać się od decyzji ZUS?

Odwołanie od decyzji ZUS, będzie rozpoznawane przez sąd okręgowy lub rejonowy, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę odwołującego się.

Rozpoznawanie w I instancji spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, należy z reguły do sądów okręgowych. Sądy rejonowe zaś orzekają tylko w tych sprawach, które zostały wyraźnie wskazane przez ustawodawcę.

Bez względu na wartość przedmiotu sporu, sądy rejonowe właściwe są w sprawach:

  • o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński oraz pogrzebowy;
  • o świadczenie rehabilitacyjne;
  • o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celnej;
  • o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności [art. 477⁸ § 2 KPC].

W pozostałych sprawach właściwe będą sądy okręgowe. Będą one zatem rozstrzygać m.in. w sprawach o emeryturę, o rentę, o ustalenie kapitału początkowego, o podleganie ubezpieczeniom społecznym, czy o składki.

Dopuszczona została przez ustawodawcę możliwość, przekazania sprawy przez sąd właściwy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu (rejonowemu lub okręgowemu). Warunkiem jednak jest by na taką zmianę zgodził się zarówno ZUS, jak i wnoszący odwołanie oraz by istniały wymagane prawem przesłanki celowościowe (np. prowadzenie sprawy w sądzie właściwym generowałoby zwiększone koszty, doprowadzałoby do przewlekłości postępowania).