Blog

Wygląd w pracy to nadal dość kontrowersyjna kwestia. Pracownik idąc do pracy chce czuć się w niej komfortowo i być sobą. Czy pracodawca może narzucić określony makijaż u pań, a panom kazać obcinać brody?

Kodeks pracy mówi o tym, że głównym obowiązkiem pracownika jest wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Ważną kwestią jest również to, że pracownik ma obowiązek przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, a także przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stopień ingerencji pracodawcy zależy od wykonywanej pracy np. długie i pomalowane paznokcie w zawodach medycznych nie są mile widziane ze względu na higienę i bhp. Jednakże, co powinien zrobić pracownik w przypadku bardziej radykalnych nakazów bądź zakazów od pracodawcy dotyczących wyglądu?

PRZYKŁAD:

Pracownica została poproszona o stosownie mocniejszego makijażu, ponieważ „sprzedaż spadła”. Czy musi stosować się do polecenia pracodawcy?

Wszystko zależy od tego, na jakim stanowisku została zatrudniona. Jeżeli pracuje w drogerii i sprzedaje kosmetyki do makijażu, a pracodawca uregulował kwestię wyglądu w regulacjach wewnętrznych, to musi wykonać polecenie. Natomiast, jeśli nie ma u pracodawcy dress code’u ani innych regulacji wewnętrznych, a pracownik zajmuje się księgowością, wówczas nie ma tego obowiązku.

Zachodzą pewnie wątpliwości, czy pracodawca może ingerować w styl osoby obsługującej klientów albo wygląd pracownika biurowego. Aby to wyjaśnić, zajrzyjmy do Kodeksu pracy.

Art. 100. § 1. Kodeksu pracy stwierdza:

Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Z powyższego przepisu jasno wynika, że pracownik musi również dbać o dobro zakładu pracy, przestrzegać regulaminu pracy i porządku ustalonego w zakładzie oraz zasad współżycia społecznego i BHP.

Regulacja dress code’u najbardziej powszechna jest u pracowników, którzy reprezentują daną markę w kontaktach na zewnątrz i nie jest to niezgodne z przepisami prawa. Pracodawca ma prawo wprowadzić zasady dotyczące wyglądu pracowników. Taką regulacją może być objęty nakaz noszenia służbowych uniformów, ubrań w konkretnej, p.. firmowej, kolorystyce, a nawet sposób, w jaki należy ułożyć włosy.

Dla przykładu – stewardzi i stewardessy to pracownicy, którzy mają zachować ściśle określony wygląd – co ciekawe istnieje dość sporo linii, które nie akceptują np. tatuaży w widocznym miejscu. Co ciekawe, ograniczenia do niedawna dotyczyły także policjantek- dotychczas nie mogły mieć paznokci pomalowanych lakierem hybrydowym.

Czy pracownikowi grożą jakieś konsekwencje za niedostosowanie się do regulaminu?

Za nierespektowanie przepisów dotyczących wizerunku pracownika, które umieszczone są w regulaminach bądź w umowie o pracę, pracodawca może ukarać zatrudnionego upomnieniem lub naganą. Nie ma podstaw do wprowadzenia kary finansowej. Natomiast kiedy pracownik świadomie i systematycznie łamie ustanowione zasady, a przy tym naraża zakład pracy na utratę klientów, powinien liczyć się z faktem, iż może zostać mu wręczone wypowiedzenie. Istnieje też możliwość, aby wobec pracownika zastosować zwolnienie dyscyplinarne, które spełnia przesłanki zawarte w art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Podsumowując, pracodawca ma prawo ingerować w wygląd pracownika tylko w granicach uregulowanych w przepisach oraz w zakresie, w jakim wiąże się to ze świadczeniem przez niego pracy. Nakaz usunięcia kolczyka w nosie pracownikowi, który nie ma bezpośredniego kontaktu z klientami ani nie pracuje przy produkcji żywności wydaje się być przekroczeniem uprawnień pracodawcy. Należy pamiętać, że pracodawca nie może dyskryminować pracownika ze względu na jego wygląd, np. pomijać wytatuowanej osoby w przyznawaniu awansów.  Zakład pracy nie może narzucać pracownikom uniformów, które naruszałyby ich godność osobistą, np. byłyby wyzywające. W przypadku, gdy pracodawca ma zamiar egzekwować od pracownika obowiązek ubierania się w konkretny sposób, konieczne jest wprowadzenie zapisów regulujących ten obowiązek w umowie o pracę lub regulaminie pracy.