Blog

Od dnia 1 grudnia 2020 r., pracodawcy grozi kara do 45 000,00 zł za nielegalne zatrudnianie osób, które mają długi alimentacyjne oraz za niedokonywanie potrąceń na zaspokojenie alimentów.

Od dnia 1 grudnia 2020 r., została zwiększona odpowiedzialność finansowa pracodawcy, którzy nie dopełnią formalności przy zatrudnieniu pracowników z długami alimentacyjnymi.

Chodzi o nowe przepisy kodeksu pracy, które nakładają wyższe kary grzywny dla pracodawcy nielegalnie zatrudniającego pracownika, który jest dłużnikiem alimentacyjnym. Dotychczas maksymalna kara grzywny wynosiła 30 000,00 zł, a po zmianie wynosi aż 45 000,00 zł.

Co to jest nielegalne zatrudnienie?

W tym przypadku nielegalnym zatrudnieniem jest dopuszczenie pracownika do pracy bez potwierdzenia na piśmie zawartej umowy o pracę. Kodeks pracy nakazuje, aby każda umowa o pracę była potwierdzona pisemnie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta pisemnie to kodeks nakazuje, aby pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdził pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Podstawa prawna poniżej:

Art. 29 kodeksu pracy § 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Co się zmieniło?

Od dnia 1 grudnia 2020 r. pracodawca, który zatrudni pracownika zalegającego z opłaceniem alimentów przez 3 miesiące bez zawartej pisemnie umowy o pracę lub bez pisemnego potwierdzenia ustaleń co do stron, rodzaju i warunków umowy, podlega karze grzywny od 1 500,00 zł do 45 000,00 zł. Tej samej karze grzywny podlega również pracodawca, w przypadku gdy wypłaca dłużnikowi alimentacyjnemu wynagrodzenie w wyższej kwocie, niż podana w umowie o pracę, bez potrącania na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.

Przykład 1:

Pracodawca X zawarł ustną umowę z pracownikiem, który jest dłużnikiem alimentacyjnym – a więc zalega z zapłatą alimentów minimum 3 miesiące. Strony nie zatwierdziły tej umowy pisemnie i pracodawca X dopuścił pracownika do pracy. W tym przypadku, pracodawca podlega karze grzywny od 1 500,00 zł do 45 000,00 zł.

Przykład 2:

Pracodawca zawarł umowę o pracę z dłużnikiem alimentacyjnym w formie pisemnej. Według umowy o pracę, pracownik otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 4 000,00 zł. Jednak w rzeczywistości, pracownik otrzymywał wyższe wynagrodzenie, w wysokości 5 000,00 zł. Także w tym przypadku pracodawca podlega karze grzywny od 1 500,00 zł do 45 000,00 zł.


Podstawa prawna poniżej:

Kodeks pracy Art. 281 § 1. Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu: 2) nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy – podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. § 2. Jeżeli pracownik, o którym mowa w § 1 pkt 2, jest osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące – pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze grzywny od 1 500 zł do 45 000 zł. Art.282 § 3. Kto wbrew obowiązkowi wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi będącemu osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące – podlega karze grzywny od 1 500,00 zł do 45 000,00 zł.

Jak było przed wejściem w życie nowych przepisów?

Przed powyższą zmianą, pracodawca ponosił taką samą odpowiedzialność finansową za niepotwierdzenie umowy z dłużnikiem alimentacyjnym, co ze zwykłym pracownikiem. Kara wynosiła od 1 000,00 zł do 30 000,00 zł i nie było rozróżnienia kwotowego między zwykłym pracownikiem, a dłużnikiem alimentacyjnym.

Jaki jest cel powyższych zmian?

Powyższe zmiany mają na celu poprawienie skuteczności egzekucji alimentów. Niepłacenie alimentów stanowi dużą bolączkę dla państwa. Warto wskazać, że uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, na co najmniej 3 miesiące jest przestępstwem i zagrożone jest nawet karą pozbawienia wolności do roku. Sądy coraz częściej skazują za niepłacenie alimentów, co potwierdza skalę problemu.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

Od dnia 1 lipca 2021 r. w Krajowym Rejestrze Zadłużonych będzie dostępna informacja o osobach fizycznych, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące. Rejestr będzie jawny, więc każdy pracodawca będzie mógł sprawdzić czy zatrudniany pracownik jest dłużnikiem alimentacyjnym.

Kto jest uprawniony do ukarania pracodawcy?

Kontrolą legalności zatrudnienia zajmu­je się Państwowa Inspekcja Pracy. Inspektor Pracy może nałożyć na pracodawcę mandat w wysokości do 2 000,00 zł. Wyjątkowo – w przypadku tzw. recydywy – może on zostać nałożony w wysokości 5 000,00 zł. Jednak Inspektor ma prawo skierować sprawę do sądu, jeżeli uzna, że możliwa do nałożenia kara grzywny jest zbyt niska. Taka sprawa może trafić na drogę sądową również, gdy pracodawca odmówi przyjęcia mandatu od Inspektora, ponieważ ma do tego prawo. Sąd będzie mógł orzec znacznie wyższą karę grzywny w wysokości od 1 500,00 zł do 45 000,00 zł.

Jeżeli masz wątpliwości, czy dobrze postępujesz, zachęcamy do wysłania do nas zapytania poprzez formularz kontaktowy.