Blog

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 24 czerwca 2021 r.  ( sygn. III SA/Łd 405/21) stwierdził, że ZUS nie może wymagać od ubezpieczonego przedstawienia dowodów, których pozyskanie wymaga wiedzy specjalistycznej oraz których obowiązek przedłożenia nie wynika wprost z przepisów prawa.

Zdaniem ZUS każdy ubezpieczony to informatyk

W przedmiotowej sprawie skład orzekający musiał rozstrzygnąć czy kluczowym dla uzyskania ulgi jest data nadania w systemie teleinformatycznym dokumentów czy też data ich otrzymania i zapisania na serwerach ZUS. Zgodnie z przepisami ustawy o zwalczaniu COVID-19 „Warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek, jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.”. Zdaniem ZUS plik przesłany przez Ubezpieczonego za pomocą Płatnika i plik na serwerach ZUS powinien być opatrzony taką samą datą. ZUS otrzymał wymagane deklaracje w dniu 2 lipca. Potraktował t jako niedotrzymanie terminu przez ubezpieczonego, przez co wydał niekorzystną dla niego decyzję. Ubezpieczony odwołał się od decyzji ZUS.

W trakcie toczącego się postępowania ZUS zażądał od ubezpieczonego i jego pełnomocnika dowodów terminowego nadania przesyłki elektronicznej. Chciał plików z programu Płatnik, co wymagało specjalistycznej wiedzy informatycznej. Ubezpieczony nie był wstanie pozyskać wymaganych dokumentów przez co ZUS utrzymał w mocy wcześniej wydaną decyzję.

Działanie ZUS jest bezprawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał wymagania ZUS, że były bezprawne bowiem nie znajdowały uzasadnienia w przepisach. Sąd zwrócił uwagę nie tylko na nierealność warunków stawianych ubezpieczonym, ale także na lakoniczność uzasadnienia swojego stanowiska. Sąd zauważył, że kierowanie do jednostki żądań, których ta nie jest w stanie spełnić oraz które nie znajdują uzasadnienia w przepisach prawa świadczy o ignorancji ZUS. W sposób oczywisty narusza to fundamentalne zasady postępowania takie jak np. zasadę budzenia zaufania obywateli do władzy publicznej. WSA stanął na stanowisku, że skoro przepisy prawa mówią o przekazaniu deklaracji rozliczeniowych do ZUS, to kluczowa jest data dokonania czynności mającej na celu doręczenie dokumentów do ZUS, a nie data ich otrzymania przez ZUS. Sąd zauważył, że różnica w datach może wynikać z faktu aktualizacji programu płatnik, za które ubezpieczony nie odpowiada.

Przykład:

Pan Marian w dniu 29 czerwca 2020 r. przesłał za pośrednictwem programu Płatnik dokumenty rozliczeniowe do ZUS. Chciał uzyskać zwolnienie z obowiązku opłacania składek. W wyniku błędu informatycznego ZUS otrzymał wymagane dokumenty w dniu 3 lipca 2020 r. Zgodnie z orzeczeniem WSA Pan Marian dotrzymał terminu, ponieważ prawidłowo i w terminie dokonał czynności w aplikacji Płatnik. Ubezpieczony nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne błędy systemu. W dniu 15 lipca 2020 r. Pan Marian uzyskał decyzję w zakresie zwolnienia z obowiązku opłacania składek.

Autor: Anna Goral – prawnik specjalizujący się w sprawach ZUS