Zasiłek macierzyński i zasiłek chorobowy podczas urlopu wychowawczego

Zasadniczo za czas zwolnienia lekarskiego pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego (z pewnymi wyjątkami, dotyczącymi np. okresu wyczekiwania). Jednak są pewne wyjątki, kiedy pracownikowi nie przysługuje ani wynagrodzenie, ani zasiłek chorobowy. Do tego wyjątku zalicza się okres urlopu wychowawczego. Inaczej za to wygląda sytuacja, gdy pracownik urodzi dziecko podczas urlopu wychowawczego – wówczas nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Czy na urlopie wychowawczym przysługuje zasiłek chorobowy?

Nie. Wynika to wprost z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (ustawy zasiłkowej), zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, wychowawczego, tymczasowego aresztowania pracownika i usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w okresie między śmiercią pracodawcy a wygaśnięciem stosunku pracy.

Ponadto, pracownik nie otrzyma prawa do wynagrodzenia chorobowego, jeżeli okres zwolnienia przypada na urlop wychowawczy. Wynika to z przepisu art. 92 § 3 ust. 2 kodeksu pracy – wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje w wypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

Co zrobić, aby otrzymać zasiłek chorobowy?

Jedynym sposobem na uzyskanie zasiłku lub wynagrodzenia chorobowego podczas przebywania na urlopie wychowawczym jest rezygnacja z urlopu wychowawczego, która może nastąpić:

  • w każdym czasie jego trwania za zgodą pracodawcy albo
  •  w razie braku takiej zgody, po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy, dokonanym najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy (art. 1863 Kodeksu pracy).

PRZYKŁAD

Pani Izabela od miesiąca przebywa na urlopie wychowawczym, podczas którego zaszła w ciążę. Lekarz wystawił Pani Izabeli zwolnienie lekarskie od dnia 20 grudnia 2021 r. do dnia 20 stycznia 2022 r. Początkowo urlop wychowawczy miał trwać do dnia 31 grudnia 2021 r., lecz za porozumieniem z pracodawcą, urlop wychowawczy został skrócony do dnia 22 grudnia 2021 r. W związku z rezygnacją z urlopu wychowawczego, Pani Izabeli przysługuje prawo do zasiłku chorobowego od dnia 23 grudnia 2021 r. Niezależnie od tego, przysługuje jej również od dnia porodu prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Czy pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego podczas urlopu wychowawczego?

Jeżeli chodzi o prawo do zasiłku macierzyńskiego na urlopie wychowawczym, sytuacja jest zgoła odmienna. Pracownica, która urodziła dziecko w okresie urlopu wychowawczego, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, lecz nie ma prawa do urlopu macierzyńskiego (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Tak więc pracownica nie musi składać rezygnacji z urlopu wychowawczego w celu uzyskania zasiłku macierzyńskiego, przysługuje jej niezależnie od trwającego urlopu wychowawczego.  


Karolina Kiecana – prawnik specjalizujący się w prawie pracy i sprawach ZUS