Blog

Dnia 8 stycznia 2020 r. mija termin  zgłoszenia do ZUS przedsiębiorców, którzy chcą skorzystać z opłacania w niższych wysokościach składek na ubezpieczenia społeczne. Aktualnie przedsiębiorcy mogą korzystać z kilku istniejących rozwiązań, które pozwalają na nieopłacanie składek na ZUS, lub opłacenie ich w niższych wartościach. Wysokość składek będzie uzależniona od osiąganego przychodu lub dochodu (to rozwiązanie będzie funkcjonowało od lutego 2020 r.). Niestety niektórzy ubezpieczeni nie mają wyboru i muszą płacić pełną wysokość składek (obliczanych od 60 % przeciętnego wynagrodzenia, tj. 3 136,20 zł).

 

Działalność nierejestrowana

Osoby, które nie muszą rejestrować działalności gospodarczej mają prawo nie zgłaszania się do ZUS i tym samym nie opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Z tego rozwiązania może skorzystać osoba, która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej i jednocześnie nie osiąga w każdym miesiącu przychodu należnego przekraczającego 50 % minimalnego wynagrodzenia (2020 r. – 2 600 zł). Przez przychód należny należy rozumieć kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

 

Jednakże, gdy taka osoba prowadząca niezarejestrowaną działalność w danym miesiącu osiągnie co najmniej 1 301 zł przychodu, wówczas powinna zarejestrować w ciągu 7 dni działalność w CEiDG i zacząć opłacać składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS.

 

Przykład

Anna Kowalska prowadzi drobne usługi krawieckie, a osiągany przez nią przychód wynosił w 2019 r. około 900 zł, zatem mogła prowadzić działalność niezarejestrowaną i nie odprowadzać składek na ZUS. W styczniu 2020 r. jej przychód wyniósł 1 350 zł, czyli przekroczył 50 % minimalnego wynagrodzenia, które w 2020 r. wynosi 2 600 zł, dlatego też od lutego powinna zarejestrować się  do CEiDG i do ZUS. Od tego miesiąca może skorzystać z ulgi na start lub płacić mały ZUS (o czym dalej). 

 

Istotne jest, że osoba w okresie niezarejestrowanej działalności nie podlega ubezpieczeniom społecznym, dlatego nie przysługują jej świadczenia, np. z tytułu choroby, a okres tej aktywności nie jest wliczany do stażu pracy.

 

Ulga na start

Z tej pomocy mogą skorzystać nowi przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą zgłoszoną do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej (CEiDG). Ta ulga przysługuje jedynie osobom, które:

• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po co najmniej 60 miesiącach kalendarzowych od ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
• nie wykonują tej działalności dla byłego pracodawcy, dla którego wykonywali ją w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym w ramach stosunku pracy.

 

WAŻNE! 

Czas trwania ulgi na start wynosi 6 miesięcy.

 

Należy pamiętać, że termin 6 miesięcy obowiązywania ulgi dotyczy pełnych miesięcy, tak więc jeśli przedsiębiorca rozpocznie działalność w połowie miesiąca, wówczas okres 6 miesięcy liczyć się będzie od następnego miesiąca.
Ulga na start jest uprawnieniem i nie jest obowiązkowa. To od przedsiębiorcy zależy, czy z niej skorzysta. Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą nie skorzysta z tej ulgi, to uprawnienie to nie przepada. Ponownie będzie mogła z uprawnienia skorzystać dopiero jednak po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia zakończenia działalności lub też jej zawieszenia.

 

Przykład

Jan Nowak zgłosił do CEiDG datę rozpoczęcia działalności od dnia 1 stycznia 2020 r, wówczas do dnia 30 czerwca 2020 r. może korzystać z ulgi na start. Gdyby tę samą działalność rozpoczął np. dnia 2 stycznia 2020 r., wówczas z ulgi mógłby skorzystać do dnia 31 lipca 2020 r. 

 

W okresie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu i tylko to ubezpieczenie opłaca.

 

„Mały ZUS”

Ten sposób opłacania preferencyjnych składek na ZUS uzależniony jest od przychodu osiągniętego w poprzednim roku z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Przychód ten z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, czyli w styczniu 2020 r. wielkość przychodu uprawniająca do „małego ZUS” wynosi 67 500 zł.
„Mały ZUS” jest przeznaczony dla osób rozpoczynających działalność gospodarzcą przez 24 miesiące, ale także dla przedsiębiorców, którzy:

• prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą,
• z działalności tej uzyskują przychody nieprzekraczające rocznie 30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. miesięcznie 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności.

 

Przykład

Ewa Kwiatek prowadziła działalność gospodarczą w 2019 r. i płaciła „mały ZUS”. Za cały 2019 r. uzyskała przychód 68 000 zł, wówczas do dnia 8 stycznia 2020 r. musi zgłosić się do pełnych ubezpieczeń. Pani Ewa przekroczyła próg dochodowości i za styczeń 2020 r. musi zapłacić składki do ZUS od podstawy wymiaru stanowiącej 60 % średniego wynagrodzenia, tj. 3 136,20 zł.

 

Gdy przedsiębiorca chce skorzystać z tej ulgi musi złożyć w ZUS następujące dokumenty:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli kontynuuje on prowadzenie działalności prowadzonej w 2019 r., a wcześniej nie korzystał z „małego ZUS”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynający się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

 

Dokumenty te należy przekazać do dnia  8 stycznia 2020 r. (do środy).

 

Gdy przedsiębiorca kontynuuje prowadzenie działalności prowadzonej w 2019 r. albo też, jeśli z końcem grudnia zakończył okres ulgi „preferencyjne składki”, musi wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem 05 70 albo 05 72 i zgłosić się z kodem 05 90 albo 05 92.
Te same obowiązki będą obowiązywać w ciągu 7 dni od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej, jeśli jej rozpoczęcie na nowo lub wznowienie ma miejsce w dacie innej niż 1 stycznia.

 

Przykład

Adam Mirek zamierza wznowić zawieszoną działalność gospodarczą w dniu 6 lutego 2020 r, dlatego musi się on zgłosić do ubezpieczenia do dnia 13 lutego 2020 r.

 

WAŻNE!

Osoby, które w 2019 r. korzystały z „małego ZUS” i nadal w styczniu 2020 r. mają do tego prawo, wówczas wystarczy by złożyły do dnia 10 stycznia 2020 r. deklarację ZUS DRA, (jeśli płacą składki tylko za siebie), albo ZUS RCA (jeśli płacą składki nie tylko za siebie).

 

„Mały ZUS plus”

Jest to najnowsze rozwiązanie, które zaczęło obowiązywać na mocy ustawy z dnia 12 grudnia 2019 r.  o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 2550) . Zacznie ono obowiązywać od dnia 1 lutego 2020 r.
Z tego rozwiązania będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którychroczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 zł. Wówczas podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 

Przykład

Wacław Zimiński osiągnął w 2019 r. przychód w wysokości 119 000 zł i dochód miesięczny w wysokości 4 500 zł. Zatem Pan Wiesław będzie mógł skorzystać z „małego ZUS plus”.

 

W tym rozwiązaniu podstawa wymiaru składek jest obliczana przez każdego przedsiębiorcę indywidualnie.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może przekroczyć 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. W 2020 r. podstawa składek nie może być wyższa niż 3 136,20 zł (60 % x 5 277 zł) i nie niższa niż 780 zł (30 % x 2 600 zł).
Przedsiębiorca ustala na dany rok kalendarzowy podstawę wymiaru składek, o która mowa wyżej, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

 

Przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym jest obliczany według następującego wzoru:

 

roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej  uzyskany  w poprzednim roku kalendarzowym
——————————————————————————————–     x 30
liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym

i jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

 

Przykład

Alina Nowik prowadziła działalność gospodarczą przez cały 2019 r.  Z tego tytułu osiągnęła przychód w wysokości 108 000 zł, a dochód na poziomie 75 000 zł. Pani Alina musi najpierw obliczyć przeciętny miesięczny dochód w 2019 r.:

(75 000 zł : 365 dni) x 30 = 6 164,40 zł (przeciętny miesięczny dochód),

a następnie obliczy podstawę wymiaru składek rentowej i emerytalnej:

6 164,40 x 0,5 = 3 082,20 zł. W związku z powyższym, Pani Nowik może skorzystać z „małego ZUS plus” .

Za luty 2020 r. składki do ZUS będę kształtować się następująco:

składka emerytalna – 601,65 zł,

składka rentowa – 246,58 zł,

składka chorobowa – 75,51 zł,

składka wypadkowa – 51,47 zł (liczona jako 1,67 %),

składka na Fundusz Pracy – 75,51 zł. 

 

Z tej preferencji opłacania składek przedsiębiorca może korzystać przez kolejnych 36 miesięcy.

 

Należy pamiętać, że prawa do „małego ZUS plus” nie mają przedsiębiorcy, którzy:

• w poprzednim roku kalendarzowym prowadzili działalność gospodarczą krócej niż 60 dni kalendarzowych;
• korzystają przez 24 miesiące prowadzenia działalności z możliwości opłacania składek minimalnych – początkujący przedsiębiorca;
• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na którego rzecz przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności;
• w poprzednim roku kalendarzowym rozliczali podatek dochodowy w formie karty podatkowej i korzystali ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT;
• w poprzednim roku kalendarzowym prowadzili działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt. 2–5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (m.in. wspólnicy spółek osobowych, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, twórcy, artyści);
• przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej opłacał składki uzależnione od wysokości przychodu.

 

 

WAŻNE!

Jeśli przedsiębiorca nie spełnia wymienionych w przedmiotowym artykule warunków i w związku z tym nie może skorzystać z preferencji, wówczas musi opłacać ZUS w pełnej wysokości (tj. podstawę wymiaru składek obliczanych od 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, tj. 3 136,20 zł).

 

Okres obowiązywania	Podstawa wymiaru	Rodzaj ubezpieczenia
		Emerytalne 19,52%	Rentowe 8%	Chorobowe 2,45%*	Wypadkowe**
Składki na ubezpieczenia społeczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą w wysokości 30 % minimalnego wynagrodzenia
od 1.01.2020 r.	780,00 zł	152,26 zł	62,40 zł	19,11 zł	–
Składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w wysokości 60 % przeciętnego wynagrodzenia
od 1.01.2020 r.	3136,20 zł	612,19 zł	250,90 zł	76,84 zł	–
*Składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolna. **Składka na ubezpieczenie wypadkowe liczona w zależności od liczby ubezpieczonych i grupy działalności.